Herken je dit stemmetje in je hoofd?
Stel je voor: je bent uitgenodigd voor een borrel met collega’s, maar hoe dichterbij het komt, hoe meer je je terug wilt trekken. Je staat voor de spiegel en denkt: "Wat moet ik aan? Moedeloos zit je half aangekleed bij het raam en de negatieve gedachten blijven maar komen. Iedereen ziet er vast beter uit dan ik. Wat als ik niets interessants te vertellen heb?" Het lijkt alsof alles wat je doet, onder een vergrootglas ligt. Terwijl je naar de deur loopt, overweeg je nog even om af te zeggen. “Ik hoor er toch niet bij,” fluistert dat stemmetje in je hoofd.
Ik heb hier heel lang last van gehad. Dat begon al op de middelbare school. Ik kon uren voor de kledingkast staan en mijn outfits wisselen. Ik kon gewoon geen keuze maken. Als ik dan uiteindelijk een keus had gemaakt en ging ontbijten, kwam het meer dan 1x voor dat ik toch weer naar boven ging om me nog eens een keer om te kleden. Nu achteraf kan ik er hartelijk om lachten, maar het was me een gedoe.
Herkenbaar? Dit is precies hoe een gebrek aan zelfvertrouwen eruit kan zien. Dat constante gevoel dat je tekortschiet, dat je anders bent, dat iedereen je in de gaten houdt — terwijl dat in werkelijkheid helemaal niet zo is.
Wat is zelfvertrouwen eigenlijk?
Zelfvertrouwen is dat warme, stevige gevoel van binnen dat zegt: “Ik kan dit aan. Ik ben oké zoals ik ben.” Het is het vertrouwen in je eigen kunnen, je eigen waarde. Het betekent niet dat je nooit onzeker bent — iedereen twijfelt wel eens aan zichzelf. Maar met zelfvertrouwen kun je die twijfels aan zonder dat ze je compleet omverblazen.
Zelfvertrouwen is als een spier: hoe meer je het traint, hoe sterker het wordt. En net zoals bij spieren, begint het met kleine stapjes. Maar als je nooit oefent, blijft die spier slap en zwak.
Hoe verlies je zelfvertrouwen?
Er zijn zoveel manieren waarop dat warme gevoel van zelfvertrouwen kan verdwijnen. Misschien heb je ooit iemand gehad die tegen je zei: “Dat kun jij toch niet.” Of je hebt een paar keer iets geprobeerd en het ging mis, en toen dacht je: “Zie je wel, ik kan het niet.” Of je vergelijkt jezelf constant met anderen — op social media, op je werk, zelfs in de sportschool. En je komt altijd tot dezelfde conclusie: zij doen het beter dan jij.
Vaak begint het al in je jeugd. Misschien hadden je ouders hoge verwachtingen waar je nooit aan leek te kunnen voldoen. Of misschien werd je gepest en kreeg je het gevoel dat je er niet bij hoorde. Die ervaringen kunnen zich opstapelen, en voor je het weet, hoor je die negatieve stemmetjes elke dag in je hoofd.
De stemmen in je hoofd: zijn ze wel waar?
We hebben allemaal een innerlijke criticus — dat stemmetje dat zegt: “Je bent niet slim genoeg, niet knap genoeg, niet goed genoeg.” Maar weet je wat het gekke is? Die stem liegt. Ja, echt. Hij vertelt jou verhalen die helemaal niet waar zijn.
Denk eens terug aan dat moment voor die borrel. Jij dacht dat iedereen naar je zou kijken en oordelen, toch? Maar was dat ook echt zo? Waarschijnlijk niet. De meeste mensen waren waarschijnlijk druk bezig met hun eigen gesprekken, hun eigen leven. Maar jouw innerlijke criticus vertelt jou een ander verhaal: dat je faalt, dat je bekeken wordt, dat je tekortschiet. En omdat we zo vaak naar dat stemmetje luisteren, gaan we het vanzelf geloven.
Hoe bouw je zelfvertrouwen op?
Oké, maar hoe zorg je er dan voor dat je minder luistert naar die leugens en meer gaat geloven in jezelf? Het is een proces, en ja, dat kost tijd. Maar het is absoluut mogelijk. Hier zijn een paar praktische stappen:
- Ga de confrontatie aan met je innerlijke criticus. Hoor je dat stemmetje in je hoofd? Stel er eens een vraag aan. “Is dat echt waar?” of “Heb ik bewijs voor die gedachte?” Vaak zul je merken dat de kritiek nergens op gebaseerd is.
- Schrijf je successen op. Houd een ‘succesdagboek’ bij. Schrijf elke avond op wat er die dag goed ging. Het hoeven geen wereldschokkende dingen te zijn. Misschien hield je de deur open voor iemand, of maakte je iemand aan het lachen. Deze kleine successen stapelen zich op en laten je zien dat je meer kunt dan je denkt.
- Stop met vergelijken. Dit is een lastige, zeker in de tijd van Instagram en TikTok. Maar probeer je te realiseren dat wat je ziet niet de volledige waarheid is. Mensen laten online vaak alleen hun mooiste, beste momenten zien. Vergelijk hun ‘highlight reel’ niet met jouw ‘achter-de-schermen’.
- Stap uit je comfortzone. Zelfvertrouwen groeit als je dingen doet die je spannend vindt. Begin klein. Misschien spreek je in een vergadering een keer je mening uit, of probeer je een nieuwe hobby. Elke keer dat je iets nieuws doet, geef je jezelf een klein duwtje richting meer vertrouwen.
- Praat met mensen die je steunen. Omring jezelf met mensen die je aanmoedigen, die je herinneren aan wat je waard bent. En laat die negatieve mensen — de zeurpieten en de cynici — een beetje los. Jij verdient mensen die je energie geven.
Waarom je zelfvertrouwen belangrijk is
Zelfvertrouwen is de basis voor zoveel in het leven. Het helpt je om kansen te grijpen, om jezelf niet te verliezen in wat anderen denken, om fouten te maken en daar sterker uit te komen. Zonder zelfvertrouwen leef je misschien een kleiner, beperkter leven dan je eigenlijk zou willen. Maar met zelfvertrouwen? Dan wordt de wereld ineens een stuk groter.
Een laatste gedachte
Als je nu denkt: “Maar hé, dit klinkt allemaal mooi, maar het voelt zo ver weg voor mij,” wil ik je één ding zeggen: zelfvertrouwen is niet iets wat je hebt of niet hebt. Het is iets wat je kunt opbouwen, beetje bij beetje. En ja, het kan moeilijk zijn. Maar elke stap die je zet — hoe klein ook — brengt je dichter bij een sterker, zelfverzekerder gevoel.
Dus de volgende keer dat je naar een borrel gaat, probeer eens te glimlachen. Haal diep adem. En zeg tegen jezelf: “Ik ben oké zoals ik ben.” Want dat ben je echt.
