Voor jezelf opkomen
Ik hoor het vaak van mijn cliënten. “Ik vind het moeilijk om voor mezelf op te komen.” Wat hierachter schuilt, is vaak gebrek aan zelfvertrouwen, het gevoel niet goed genoeg te zijn en/of gebrek aan eigenwaarde.
Weet dat je dit kunt overwinnen en dat je hieraan kunt werken.
Gebrek aan assertiviteit overwinnen
Voor jezelf opkomen kan spannend zijn, maar het begint met kleine stappen. Zeg vandaag eens ‘nee’ tegen iets dat niet goed voelt. Voel hoe krachtig dat is. Jouw grenzen doen er namelijk wel toe. Je hoeft niet altijd de ander te plezieren. Jouw mening is jouw mening. Jouw grenzen zijn er niet voor niets. Dus geef ze aan.
Stop met pleasen, start met leven voor jezelf.
Het voelt misschien fijn om anderen tevreden te houden, maar je verliest jezelf als je altijd probeert te voldoen aan de verwachtingen van anderen. Je hoeft niet iedereen gelukkig te maken – jouw eigen geluk is ook belangrijk! Je waarde hangt niet af van hoeveel je voor anderen doet. Zeg “ja” tegen jezelf en leer “nee” te zeggen wanneer dat nodig is. Jij bent het waard om je grenzen te bewaken. Pleasen, oftewel constant proberen anderen tevreden te stellen, zelfs ten koste van je eigen behoeften en welzijn. Pleasen lijkt in eerste instantie misschien een manier om harmonie te creëren en conflicten te vermijden, maar op de lange termijn leidt het vaak tot zelfverwaarlozing, frustratie, en zelfs het verlies van je eigen identiteit.
Waarom pleasen we?
De neiging om te pleasen komt vaak voort uit verschillende psychologische en sociale factoren. Hier zijn enkele van de meest voorkomende redenen waarom mensen zich gevangen voelen in het patroon van pleasen:
Angst voor afwijzing of conflicten
Veel mensen zijn bang dat als ze hun eigen behoeften op de eerste plaats zetten of “nee” zeggen tegen anderen, ze afgewezen zullen worden of dat dit zal leiden tot conflicten. De wens om aardig gevonden te worden en erbij te horen, kan leiden tot het voortdurend tegemoetkomen aan de verwachtingen van anderen, ook al voelt het niet goed.
Behoefte aan goedkeuring
Sommige mensen pleasen omdat ze hun eigenwaarde afmeten aan hoe anderen hen zien. Ze geloven dat ze waardevol zijn wanneer ze anderen gelukkig maken of wanneer ze hun goedkeuring krijgen. Dit leidt tot een afhankelijkheid van externe validatie.
Geleerd gedrag
Pleasen kan ook het resultaat zijn van een opvoeding waarin iemand altijd geleerd heeft om anderen op de eerste plaats te zetten, vooral in culturen of gezinnen waar harmonie, gehoorzaamheid of zelfopoffering wordt gewaardeerd.
De prijs van pleasen
Hoewel pleasen in eerste instantie de illusie kan geven dat je harmonie creëert, is de prijs die je betaalt vaak hoog. Hier zijn enkele negatieve gevolgen van pleasen:
Verlies van zelfidentiteit
Door constant te proberen te voldoen aan de verwachtingen van anderen, raak je jezelf kwijt. Je verliest het contact met wie je echt bent en wat je wilt. Dit kan leiden tot gevoelens van leegte of vervreemding, omdat je steeds minder vanuit je eigen verlangens en waarden leeft.
Emotionele uitputting
Pleasen is uitputtend. Het kost veel energie om voortdurend in te spelen op de behoeften van anderen, vooral als je daarbij je eigen grenzen en behoeften negeert. Dit kan leiden tot burn-out, stress en zelfs depressie, omdat je nooit de tijd neemt om op te laden en goed voor jezelf te zorgen.
Wrok en frustratie
Wanneer je jezelf steeds op de laatste plaats zet, kan dit leiden tot onderdrukte gevoelens van wrok en frustratie. Je wilt misschien dat anderen jouw inspanningen waarderen, maar als dat niet gebeurt (of niet op de manier die je hoopt), ontstaat er ongenoegen.
Grenzen vervagen
Pleasers hebben vaak moeite met het stellen en bewaken van grenzen. Ze zeggen “ja” tegen dingen die ze eigenlijk niet willen doen, en dat maakt het moeilijk om een gezonde balans te vinden tussen geven en nemen.
Stop met jezelf wegcijferen. Jij verdient dezelfde liefde en aandacht die je aan anderen geeft.
Het is makkelijk om jezelf op de laatste plaats te zetten, vooral als je anderen wilt helpen. Maar vergeet niet: als je constant je eigen behoeften negeert, verlies je uiteindelijk jezelf. Je mag ook voor jezelf kiezen, zonder schuldgevoel.
Je kunt alleen geven vanuit een volle beker. Zorg eerst voor jezelf, zodat je met meer kracht en liefde kunt geven aan de wereld om je heen. Veel mensen voelen zich verantwoordelijk voor het welzijn van de mensen om hen heen en zijn bereid hun eigen behoeften opzij te zetten om anderen te helpen. Hoewel dit voortkomt uit een plaats van liefde en zorg, kan het uiteindelijk leiden tot emotionele uitputting en zelfs tot een verlies van identiteit.
Wegcijferen: De valkuil van constante zelfopoffering
Voor veel mensen, vooral degenen met empathische of zorgende persoonlijkheden, voelt het natuurlijk aan om altijd klaar te staan voor anderen. Dit kan leiden tot het wegcijferen van je eigen behoeften en verlangens. Het wordt vaak gezien als een nobele daad om jezelf op de laatste plaats te zetten, omdat het lijkt alsof je anderen vooropstelt. Echter, dit constante patroon van zelfopoffering kan een gevaarlijke valkuil zijn.
Wanneer je keer op keer je eigen behoeften negeert, raak je uiteindelijk uitgeput. Je fysieke en emotionele energie raakt op, en in plaats van te kunnen geven vanuit een plaats van overvloed, begin je te geven vanuit een gevoel van tekort. Dit kan leiden tot gevoelens van burn-out, frustratie, en zelfs wrok naar de mensen om wie je geeft. Door je constant weg te cijferen, loop je het risico jezelf te verliezen: je verliest zicht op wat je zelf nodig hebt, wat je wilt, en wie je bent buiten de rol van 'gever' of 'verzorger'.
Zelfzorg is geen egoïsme
Voor jezelf kiezen is geen egoïsme. Het is een misvatting dat voor jezelf te zorgen, je anderen tekortdoet of dat je egoïstisch bent. In werkelijkheid is zelfzorg een noodzakelijke voorwaarde om goed voor anderen te kunnen zorgen. Het idee dat je constant moet geven zonder iets terug te ontvangen of zonder aandacht te besteden aan je eigen welzijn, is onhoudbaar.
Zelfzorg betekent niet dat je altijd op de eerste plaats komt of dat je anderen negeert; het betekent simpelweg dat je jezelf niet vergeet. Door tijd te nemen om je eigen behoeften te vervullen, krijg je juist de kracht om op een gezonde en duurzame manier voor anderen te zorgen. Dit vraagt om balans: je kunt voor anderen zorgen zonder jezelf te verwaarlozen, en door voor jezelf te zorgen, ben je uiteindelijk beter in staat om te geven.
De metafoor van de volle beker 🥛
Een van de krachtigste beelden in dit bericht is de metafoor van de volle beker. Het stelt dat je alleen kunt geven vanuit een plek van overvloed. Als je beker leeg is – als je uitgeput bent, emotioneel overbelast of mentaal uitgeput – kun je niet meer effectief geven aan anderen. In plaats van te denken dat je constant moet blijven schenken, is het belangrijk om je beker eerst te vullen met zelfzorg, liefde en aandacht voor jezelf.
Dit betekent dat je je grenzen respecteert, dat je tijd neemt om op te laden, en dat je aandacht besteedt aan je eigen fysieke, emotionele en mentale gezondheid. Wanneer je beker vol is, heb je meer energie, geduld en liefde om aan anderen te geven, en doe je dat vanuit een gezonde plek van evenwicht. Je hoeft je niet schuldig te voelen om tijd voor jezelf te nemen, want die tijd is essentieel om je kracht en vermogen om te geven te behouden.
Schuldgevoel loslaten
Je hoeft geen schuldgevoel te hebben wanneer je voor jezelf kiest. Veel mensen voelen zich schuldig als ze hun eigen behoeften op de eerste plaats zetten, vooral als ze gewend zijn om altijd voor anderen te zorgen. Dit schuldgevoel komt vaak voort uit de overtuiging dat het je verantwoordelijkheid is om altijd voor anderen klaar te staan, en dat je minder waardevol bent als je aan jezelf denkt.
Maar het is essentieel om te begrijpen dat je het beste voor anderen kunt zijn als je goed voor jezelf zorgt. Je kunt niet altijd blijven geven zonder af en toe iets terug te nemen. Zelfzorg is geen teken van zwakte of egoïsme; het is een noodzakelijke praktijk die je in staat stelt om op de lange termijn beter voor anderen te zijn. Door jezelf op waarde te schatten en je eigen welzijn serieus te nemen, geef je jezelf de ruimte om op een gezondere manier aanwezig te zijn voor de mensen om je heen.
Praktische stappen naar zelfzorg
De overgang van jezelf wegcijferen naar het praktiseren van zelfzorg kan moeilijk zijn, vooral als je gewend bent om altijd in dienst te staan van anderen. Hier zijn enkele praktische stappen die je kunnen helpen om die balans te vinden:
- Stel grenzen: Leer "nee" te zeggen wanneer je merkt dat je energie uitgeput raakt. Dit betekent niet dat je anderen altijd moet afwijzen, maar wel dat je je eigen grenzen bewaakt en respecteert.
- Plan tijd voor jezelf in: Neem bewust tijd voor activiteiten die je energie geven en je welzijn bevorderen, zoals lezen, sporten, mediteren of gewoon rust nemen. Maak hier een vast onderdeel van je routine van.
- Communiceer je behoeften: Wees open en eerlijk met de mensen om je heen over wat je nodig hebt. Mensen die om je geven, zullen begrijpen dat je soms tijd nodig hebt om voor jezelf te zorgen.
- Herinner jezelf aan je waarde: Je bent net zo waardevol als de mensen voor wie je zorgt. Je behoeften zijn belangrijk en verdienen evenveel aandacht als die van anderen.
- Verzacht het schuldgevoel: Probeer het schuldgevoel dat komt kijken bij zelfzorg te identificeren en te verzachten. Herinner jezelf eraan dat je door goed voor jezelf te zorgen, juist een betere partner, ouder, vriend of collega kunt zijn.
Dus vul je eigen beker om beter te kunnen geven
Je kunt alleen effectief geven aan anderen als je goed voor jezelf zorgt. Zelfzorg is geen egoïsme, maar een noodzakelijke handeling om jezelf emotioneel, mentaal en fysiek gezond te houden. Door te erkennen dat je net zo belangrijk bent als de mensen om je heen en dat je het waard bent om dezelfde liefde en aandacht te ontvangen, geef je jezelf toestemming om voor jezelf te kiezen zonder schuldgevoel. Wanneer je beker vol is, heb je de kracht en de energie om met meer liefde en aandacht te geven aan de wereld om je heen.
Leren “nee” zeggen: Bewaken van je grenzen
Een van de grootste uitdagingen als je altijd aan pleasen bent, is het leren zeggen van “nee”. Dit kan in het begin moeilijk aanvoelen, vooral als je gewend bent om altijd beschikbaar te zijn voor anderen. Echter, door “nee” te zeggen wanneer iets niet in lijn is met je eigen waarden, tijd of energie, geef je jezelf de ruimte om te leven op je eigen voorwaarden.
Hier zijn enkele tips om te leren “nee” zeggen:
- Wees duidelijk en beleefd: Je kunt op een respectvolle manier je grenzen aangeven zonder je schuldig te voelen. Een simpele “Ik kan dit nu niet doen” of “Ik heb even tijd voor mezelf nodig” is voldoende.
- Realiseer je dat je niemand iets verschuldigd bent: Het is niet jouw taak om altijd voor anderen klaar te staan. Je hebt net zo goed het recht om voor jezelf te kiezen, zonder dat je daar verantwoording over hoeft af te leggen.
- Oefen zelfcompassie: Pleasers voelen zich vaak schuldig wanneer ze “nee” zeggen. Dit schuldgevoel komt voort uit de overtuiging dat ze egoïstisch zijn of anderen teleurstellen. Maar door zelfcompassie te oefenen, kun je dit schuldgevoel verzachten. Herinner jezelf eraan dat je grenzen stellen een vorm van zelfzorg is.
- Neem de tijd voor beslissingen: Als je twijfelt of je “ja” of “nee” moet zeggen, neem dan de tijd om een weloverwogen beslissing te nemen. Je hoeft niet direct te antwoorden op een verzoek. Geef jezelf de ruimte om te bedenken of het iets is dat je echt wilt doen.
Je waarde hangt niet af van wat je voor anderen doet
Je waarde is niet afhankelijk van hoeveel je voor anderen doet. Je hebt vaak de overtuiging dat je waarde afhangt van je dienstbaarheid aan anderen. Je denkt dat je alleen gewaardeerd wordt als je constant geeft en je opoffert. Dit is echter een misvatting.
Je waarde komt van binnenuit, niet van wat je doet of hoe anderen op je reageren. Je bent van nature waardevol, simpelweg omdat je bestaat. Je hoeft niet eindeloos te geven om erkend te worden. Door jezelf die liefde en erkenning te geven, bouw je een sterkere basis van eigenwaarde op die niet afhankelijk is van externe validatie.
Voel jij je eigenwaarde niet? Je waarde is niet afhankelijk van wat anderen denken.
Het kan soms moeilijk zijn om je eigen waarde te zien en te voelen. Stop met jezelf te vergelijken met anderen. Het gras is altijd groener bij de buren. Weet dat jij uniek bent, je goed genoeg bent zoals je bent. Zelfliefde begint met het erkennen van je eigen waarde, zelfs op de dagen dat het moeilijk voelt. Zelfliefde betekent niet dat je denkt dat je perfect bent. Het gaat erom dat je weet dat je goed genoeg bent, zelfs als je weet dat je niet perfect bent.
Een zeer belangrijk thema: eigenwaarde en zelfliefde.
Veel mensen worstelen met het gevoel dat ze niet goed genoeg zijn, wat vaak wordt versterkt door de constante vergelijking met anderen. Dit kan leiden tot een verminderd gevoel van zelfwaarde, onzekerheid en soms zelfs een negatief zelfbeeld.
Stop met vergelijken met anderen
Een van de meest schadelijke dingen die je kunt doen voor je gevoel van eigenwaarde is jezelf constant vergelijken met anderen. In een wereld waarin sociale media voortdurend de hoogtepunten van andermans leven laten zien, lijkt het vaak alsof anderen het beter doen, mooier zijn, succesvoller, of gelukkiger. Dit is echter een vertekend beeld, omdat je alleen de beste momenten van anderen ziet, terwijl je je eigen worstelingen volledig kent.
Vergelijking is een natuurlijke menselijke neiging, maar wanneer je jezelf voortdurend meet aan de standaarden of prestaties van anderen, verlies je het zicht op je eigen unieke waarde. 'Het gras is altijd groener bij de buren' verwijst naar deze valkuil: je denkt dat anderen beter af zijn, maar je weet niet wat er echt achter die façade schuilt. Dit inzicht kan je helpen om te stoppen met deze vruchteloze vergelijking en in plaats daarvan te gaan focussen op jezelf.
Je waarde is onafhankelijk van anderen
Ja, lees het maar nog een keer: jouw waarde is onafhankelijk is van wat anderen van je denken. Veel mensen hechten hun gevoel van eigenwaarde aan externe vergelijking: goedkeuring van vrienden, familie, collega’s of zelfs vreemden op sociale media. Hoewel positieve feedback zeker fijn kan zijn, is het gevaar dat je je zelfbeeld te afhankelijk maakt van deze externe factoren. Wanneer de goedkeuring wegvalt, stort je gevoel van eigenwaarde in.
Eigenwaarde
Werkelijke eigenwaarde komt van binnenuit, door te weten dat je waardevol bent ongeacht wat anderen zeggen of denken. Dit betekent niet dat je je volledig moet afsluiten van kritiek, maar wel dat je je identiteit en zelfwaarde niet volledig baseert op andermans meningen. Zelfliefde gaat over het erkennen van je eigen kwaliteiten en het accepteren van je tekortkomingen, zonder je waarde te laten afhangen van externe bevestiging.
Zelfliefde
Zelfliefde is geen vorm van arrogantie of zelfverheerlijking, maar het vermogen om jezelf te accepteren, ook met je imperfecties. Het idee dat zelfliefde niet betekent dat je denkt dat je perfect bent, is belangrijk. We leven in een samenleving waarin perfectie vaak wordt nagestreefd, zowel in uiterlijk als in prestaties. Maar perfectie is een onbereikbaar ideaal en het streven ernaar kan leiden tot frustratie, uitputting en een gevoel van falen.
Imperfectie
Zelfliefde houdt in dat je jezelf waardeert voor wie je bent, met al je goede eigenschappen en je gebreken. Het betekent dat je kunt erkennen dat je niet perfect bent, maar dat dit niet afdoet aan je waarde als persoon. Dit is een krachtig idee, omdat het ons bevrijdt van de constante druk om altijd beter te moeten zijn. Het maakt ruimte voor acceptatie en rust in wie we nu zijn, terwijl we tegelijkertijd openstaan voor groei en ontwikkeling.
Zelfliefde in de praktijk: waar ben je trots op?
Een effectieve manier om zelfliefde en eigenwaarde te versterken, is door actief te reflecteren op de dingen waar je trots op bent. Dit hoeft niet altijd iets groots of buitengewoons te zijn. Het kan gaan om kleine overwinningen, zoals het volhouden van een moeilijke taak, het tonen van geduld of het helpen van een ander. Door regelmatig stil te staan bij waar je trots op bent, geef je jezelf erkenning en bouw je je gevoel van eigenwaarde op.
Het opschrijven van deze momenten kan een krachtige manier zijn om jezelf eraan te herinneren dat je waardevol bent, ook op de dagen dat je misschien aan jezelf twijfelt. Deze oefening helpt je focussen op je sterke punten en successen, in plaats van te blijven hangen in negatieve zelfkritiek of onzekerheid.
Bouw je eigenwaarde op vanuit binnenuit
Je waarde hangt dus niet af van wat anderen van je vinden en zelfliefde begint met het erkennen van je eigen waarde. Stop met de schadelijke gewoonte van vergelijking en nodig jezelf uit om trots te zijn op wie je bent, ongeacht je imperfecties. Door te beseffen dat zelfliefde niet gaat om perfectie, maar om acceptatie en waardering voor jezelf, kun je groeien naar een sterker, veerkrachtiger zelfbeeld.
Zelfliefde is een dagelijks proces van jezelf herinneren aan je unieke kwaliteiten en prestaties, en het loslaten van de behoefte aan externe goedkeuring. Het vraagt moed om jezelf te waarderen zoals je bent, maar die moed leidt tot een diepere, blijvende vorm van zelfacceptatie en eigenwaarde.
Kies voor jezelf en leef vanuit je eigen kracht
Stop dus met pleasen en begin met leven voor jezelf. Het is een uitnodiging om je eigen waarde te erkennen en te leren dat jouw geluk net zo belangrijk is als dat van anderen. Door te leren “nee” zeggen en je eigen grenzen te bewaken, creëer je ruimte voor jezelf om te groeien en te bloeien.
Je kunt nog steeds geven aan anderen, maar dan vanuit een plek van overvloed in plaats van uitputting. Door voor jezelf te kiezen, geef je jezelf toestemming om authentiek te leven, je eigen pad te volgen en geluk te vinden in wie je bent, zonder afhankelijk te zijn van de goedkeuring van anderen.
Jij bent het waard om voor jezelf op te komen en je grenzen te bewaken.
