Stel je voor je staat met je (wandel)schoenen op dit rotsblok?
Je (wandel)schoenen fungeren dan als een wipwap. Het is lastig om balans te houden.
Maar dan laat je je schoenen uit… Dan sta je ineens zoals op de foto op het rotsblok.
Helemaal stabiel en goed in balans.
Lees verder als je meer wilt weten waarom schoenen helemaal niet goed voor onze voeten zijn…
Aan een babyvoet is te zien dat iedereen met ‘natuurlijke’ voeten wordt geboren.
Of we nou wel of geen schoenen dragen, de voet ontwikkelt zich verder.
De goed ontwikkelde voet is de voet die nooit, weinig of met zeer flexibel schoeisel geschoeid is geweest.
De voetvorm verandert weinig ten opzichte van de baby voet: het breedste bij de tenen die gestrekt zijn en een beetje uit elkaar staan (zie voet met rechte pijl op de afbeelding).
Onze (geschoeide) voeten zien er meestal uit zoals de voet met de gebogen pijl op de afbeelding:
het breedst bij de bal van de voet en tenen die naar elkaar worden gedrukt.
Vaak met een grote teen die naar binnen wijst en een ingezakte voetboog (platvoet) en vaak heel stug en hard onder de voet.
We kunnen stellen dat de meeste schoenen (ook de zogenaamd goede schoenen) onze voeten vervormen en de voetspieren verkorten en verzwakken.
Kenmerken van schoenen die onze voeten vervormen en slap maken:
- Taps toelopende neus:
schoenen zijn het breedst bij de bal van de voet, waardoor onze tenen bij elkaar gedrukt worden.
Dit heeft het grootste effect op de stand van onze grote teen. Deze staat niet meer in het verlengde van het 1ste middenvoetsbeentje. Dit heeft grote gevolgen voor de stabiliteit van de voet en de afzet.
Bij damesschoenen is dit vaak nog sterker dan bij herenschoenen. En dan hebben veel dames nog de neiging om hun voeten kleiner en smaller in te schatten dat ze werkelijk zijn. Veel dames hebben dan ook last van een zgn. hallux valgus en dikke en pijnlijk teenknok.
- Hak hoger dan voorvoet, hiellift:
hoe hoger de hiellift, hoe korter de kuitspieren en hoe meer druk op de bal van de voet.
- Korte kuitspieren vergroten de kans op achillespeesklachten.
Meer druk op de voorvoet vergroot de kans op een doorgezakte voet (en pijn). Ook de spieren en pezen onder de voet verkorten.
Hoe hoger de hak, zoals bij dames schoenen hoe meer kans op knieartrose op latere leeftijd.
- Teensprong, de opgelifte voorkant van de schoen:
de oplifting aan de voorkant van de schoen zet onze tenen permanent in een kleinere hoek (tenen omhoog) ten opzichte van de middenvoetsbeentjes.
De tenen worden minder beweeglijk en verliezen kracht om mee af te zetten.
Deze stand verkort pezen en spieren op de wreef van de voet. Voorvoet pijn en peesplaat klachten kunnen het gevolg zijn.
- Stugge zool en/of bovenwerk:
een natuurlijke voet is heel soepel en lenig waardoor er veel schokdemping plaatsvindt.
Stugge zolen en stevig materiaal aan de bovenzijde pakken onze voeten in.
De voet verliest zijn lenigheid, wordt stug en stijf en is minder goed in staat om schokken op te vangen. De kans op voetklachten zoals hielspoor vergroten hierdoor.
Hoe beïnvloedt de schoen deze vorm en functie?
Invloed op de intrinsieke voetspieren:
het gebruik van schoenen met een voetbed ondersteunt de boog waardoor de intrinsieke voetspieren zwak en lui worden.
Dit verzwakt de boog en de stabiliteit van de voet.
- Invloed op de peesplaat:
de voet heeft een stevige peesplaat (fascia plantaris) aan de onderzijde.
Het is de vloer van de gewelven en zorgt dat de voet stijf wordt bij de landing op de voorvoet.
Functioneel loopt de peesplaat door in de achillespees. Het bindweefsel in de peesplaat en achillespees werkt elastisch waardoor een landing op de voorvoet resulteert in het uitrekken van het bindweefsel. Dit helpt de spieren weer bij de volgende afzet.
Door gebruik van schoeisel met hakken en/of demping zijn we geneigd op de hak te landen in plaats van op de voorvoet.
Het gevolg is dat de structuren als de peesplaat en de achillespees niet meer in hun functie worden belast. Hierdoor wordt de kwaliteit van het weefsel minder. Daarnaast ontstaat er een overmatige druk op de hiel die vaak resulteert in hielspoor.
- Invloed op de teenbuigers:
de voetbogen worden ook ondersteund door de pezen die onder de voetbogen doorlopen.
Dit zijn de pezen van de teenbuigers.
Omdat de tenen in een schoen omhoog staan (teensprong) hebben de buigers van de tenen de neiging te verzwakken waardoor de voetbogen minder goet ondersteund worden.
- Invloed op de binnenste voetboog:
de grote teen (hallux) vormt samen met de hiel (calcaneus) de fundering van de binnenste voetboog.
De grote teen staat in een rechte lijn naar het midden van de hak zodat de botstukken mooi op een rij staan.
Tevens kan de buiger van de grote teen het binnenste voetgewelf goed ondersteunen zodat de voetboog niet inzakt.
Omdat moderne schoenen een te smalle neus hebben die vaak ook nog omhoog staat (teensprong) wordt het steunpunt van het mediaal voetgewelf weggenomen.
De voet zakt naar binnen (proneert) en zorgt voor een zwakker binnenste voetgewelf (platvoet).
- Invloed op de flexibiliteit:
de flexibiliteit van de voet zorgt ervoor dat de voet zich moeiteloos kan aanpassen aan een ongelijke omgeving.
Zo kan de voet bijvoorbeeld om een rotsblok heen “grijpen” om stabiel te blijven.
Schoenen met een stijve zool passen zich niet aan de ondergrond aan, waardoor de stabiliteit minder wordt. Daarnaast staan de tenen omhoog waardoor de “grijp”functie van de voet afneemt.
- Invloed op het fatpad:
de voet heeft een “kussen” van vet (fatpad) onder de voetzool die de landing tijdens het (hard)lopen comfortabel maakt.
Door het gebruik van schoenen met een dempende zool heeft het fat pad geen functie meer en zal het geleidelijk dunner worden of uiteindelijk helemaal verdwijnen.
- Invloed op de voetzool:
de voet heeft een voetzool. De huid onder de voet kan zich binnen enkele dagen/ weken aanpassen aan het gebruik en de ondergrond.
Bij een ruwe, harde en oneffen ondergrond ontstaat een hoornlaag die de voetzool stevig en minder gevoelig maakt. Deze hoornlaag voelt aan als soepel leer.
Bij een zachte ondergrond wordt de voetzool minder stevig en gevoeliger.
Door het dragen van schoenen met een zachte zool en een voetbed wordt onze voetzool week en gevoelig.
Ook ontstaat er vaak wrijving in een schoen op bepaalde plekken, bijvoorbeeld de hak en de binnenzijde van de grote teen. Hierdoor ontstaan eelt of blaren.
- Invloed op de bloedvaten:
een wijd vertakt netwerk aan bloedvaten in de voet voorziet alle structuren in de voet van bloed.
Bij het lopen spreidt de voet zich op het moment dat ons lichaamsgewicht op de voet komt. De bloedvaten stromen vol.
In de zwaaifase van onze loop komen de botjes dichter naar elkaar toe, waardoor een uitwisseling van zuurstof en voedingsstoffen kan plaatsvinden.
Schoenen zijn bijna altijd smaller dan de voet waardoor de bloedvaten voortdurend worden samengedrukt en de voet minder goed doorbloed wordt en dus de structuren minder voorzien worden van zuurstof en voedingsstoffen.
- Invloed op de loopbeweging:
de voet heeft duizenden zenuwen die ons oneindig veel informatie geven over de omgeving waarin we ons bevinden en de manier waarop wij bewegen.
70% van de informatie die we nodig hebben om te bewegen komt vanuit deze zenuwuiteinden.
Ze zijn weliswaar de onmisbare schakel die onze hersenen vertellen hoe in beweging te komen.
De zolen in schoenen zorgen ervoor dat we minder informatie uit onze omgeving krijgen en scheppen zo een communicatiestoornis tussen onze voeten en de hersenen. Bewegingen verliezen aan soeplesse.
Welk schoeisel voldoet?
De beste schoen is GEEN schoen.
Maar omdat we ons niet meer kunnen voorstellen om blootsvoets te lopen, zijn er voldoende alternatieven die onze voeten niet in de weg zitten, namelijk de minimalistische schoen.
Dit is een schoen die het blootsvoets lopen nabootst en toch onze voeten beschermt tegen scherpe voorwerpen, hitte, koude en schuring.
Op blote voeten heb je ook veel meer contact met de aarde en ben je veel bewuster van waar je loopt. Lees anders ook eens het artikel over de voordelen van Op blote voeten lopen
Meer lezen over dit onderwerp? kijk dan eens hier
